[53] (ก) ยสฺส ยตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ วินา วิตกฺกวิจาเรหิ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร อุปฺปชฺชติฯ วิตกฺกวิจารานํ อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ จิตฺตสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชิตฺถ วจีสงฺขาโร จ อุปฺปชฺชติฯ

(ฆ) ปจฺจนีกปุคฺคโล

[54] (ก) ยสฺส กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชติ ตสฺส วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิฯ

(ก) ยสฺส กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชติ ตสฺส จิตฺตสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน จิตฺตสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชตีติ? นตฺถิฯ

[55] (ก) ยสฺส วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชติ ตสฺส จิตฺตสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถาติ? อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน…เป.…? นตฺถิฯ

(ง) ปจฺจนีกโอกาโส

[56] ยตฺถ กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชติ…เป.…ฯ

(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา

[57] (ก) ยสฺส ยตฺถ กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถาติ?

ปฐมชฺฌานํ สมาปนฺนานํ กามาวจรานํ อสฺสาสปสฺสาสานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํเยว วินา อสฺสาสปสฺสาเสหิ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ รูปาวจรานํ อรูปาวจรานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ วจีสงฺขาโร นุปฺปชฺชิตฺถฯ ทุติยชฺฌานํ ตติยชฺฌานํ สมาปนฺนานํ อสฺสาสปสฺสาสานํ ภงฺคกฺขเณ เตสํเยว วินา อสฺสาสปสฺสาเสหิ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ จตุตฺถชฺฌานํ สมาปนฺนานํ สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ กายสงฺขาโร จ นุปฺปชฺชติ วจีสงฺขาโร จ นุปฺปชฺชิตฺถฯ